Kalbin İleti ve Çalışma Sistemi, EKG İle Anlatım

Elektrokardiyogram (EKG) Nedir?

Miyokardial liflerin toplam aksiyon potansiyellerinin (kalbin elektriksel aktivitesinin) elektrodlar yardımıyla vücut yüzeyinden alınan grafiksel kaydına elektrokardiyogram (EKG) denir.

P Dalgası: Atrium depolarizasyonu. İlk çizilen dalgadır.

QRS: Ventriküler depolarizasyon.

T Dalgası: Ventrikül repolarizasyonu.

Kalbin İleti Sistemi

Kalbin sinus düğümünden çıkan uyarılar ile kalp kasılma işlemini gerçekleştirir. Sinoatriyal düğüm dakikada 60-100 arası uyarı çıkarır, bu uyarılar sağ ve sol atriumlar boyunca aşağı doğru yayılır. Bu şekilde atriumlar kasılır ve içerisindeki kanı ventriküllere boşaltır. Daha sonra uyarı atriyoventriküler düğüme gelir ve burada biraz bekler, böylece atriumların ve ventriküllerin aynı anda kasılması önlenir. Atriyoventriküler düğümden geçen akım purkinje lifleri ile ventriküllere yayılır ve ventriküllerin kasılarak kanı aort ve pulmoner artere atmasını sağlar. Böylece kalbin ileti sistemi sağlanarak kanın tüm vücuda ve akciğerlere ulaşması sağlanır.

Kalbin Çalışma Sistemi

Kalbin çalışma sistemi diastol ve sistol ile gerçekleşir. Sırası ile kalbin çalışma sistemine bakacak olursak:

Döngü, grafikte atriumların depolarizasyonu ile başlar. Ventriküller diastoldedir, P dalgası ile atriumlar kasılır ve atrium basıncı artar, atrium basıncı ventrikül basıncından fazladır, böylece atrioventriküler (mitral ve triküspit) kapaklar açılır. Kapaklar açılınca sağ ventriküle sağ atriumdan gelen O2’den fakir kan, sol ventriküle sol atriumdan gelen O2’den zengin kan dolar.

P dalgası sonlandığında EKG de bir izoelektrik hat oluşur, arkasından ventriküllerin depolarizasyonu başlar. Ventriküller septumdan itibaren depolarize olmaya başlar, kalbin apex noktasına kadar depolarizasyon gerçekleşir ve apex noktasından tabana doğru dönerken QRS kompleksi oluşur, atrioventriküler kapaklar kapanır ve 1. kalp sesi duyulur (S1).

Sistolün en başında atrioventriküler kapaklar ile aorta ve pulmoner kapaklar kapalıdır, ventrikül hacmi değişmez, ventriküler basınç artar (izovolümetrik kasılma), ventriküler fırlatmaya geçildiğinde atrioventriküler kapaklar hala kapalıdır, bu sırada ventriküler basıncın artması ile aorta ve pulmoner kapaklar açılır, kan aortaya ve pulmoner artere gönderildiği için ventriküllerin hacmi azalır.  Sistol 0.27 sn sürer.

QRS’ den sonra sol ventrikül basıncı çok yükselir, bu yükselme ile kan aortaya atıldığı için aorta basıncı da yükselir. Yükselen basınç ile O2’den zengin kan aorta tarafından perifere gönderilir.

QRS dalgası, arkasından izoelektrik hat ve bunu T dalgası izler. T dalgasının başlaması ile semilunar (aorta ve pulmoner) kapaklar kapanır ve 2. Kalp sesi duyulur (S2). Aorta basıncı düşer.

Diastolün başında tüm kapaklar kapalıdır, ventriküler basınç azalır, hacim değişmez (izovolümetrik ventriküler gevşeme).  Ventriküler dolma safhasına geçildiğinde ventriküller gevşer atriumdaki basınç ventriküllerdeki basınca göre biraz daha fazlalaştığı için basınç farkı oluşur ve atrioventriküler kapaklar açılır, bu arada semilunar kapaklar kapalıdır. Ventriküllerin hacmi artar.  Diastol 0.53 sn sürer. 

Kalbin çalışma sistemi bu sırayı takip ederek döngüsünü sürdürür.