Vajinal mantar (kandidiyazis) nedir? Candida albicans nedir? Vajinal mantarın belirtileri nelerdir? Önlemek için neler yapabilir ve tedavisi nedir? Tekrarlayan vajinal mantar hastalığı için neler yapılabilir?
Vajinal mantar (kandidiyazis), vajinada görülen bir enfeksiyondur. Bu enfeksiyona candida türleri yol açar ancak çoğunlukla bu türlerden candida albicans vajinal mantarın sebebi olarak görülen fırsatçı bir mantar türü olarak karşımıza çıkar.
Fırsatçı bir mantar türü demek bağışıklık sistemimizin zayıfladığı anları kollayan ve bazen defalarca tekrarlayan bir hastalıktır anlamına gelir.
Vajinal Mantar Enfeksiyonunun Belirtileri
Vajinal mantar enfeksiyonunun belirtileri genellikle şu şekillerde görülür:
Kötü kokulu, yoğun kıvamlı, beyaz veya sarımtırak akıntı. Akıntı peynir kırıntısı ya da süt kesiği şekline benzer,
Kötü kokulu, yoğun kıvamlı, beyaz veya sarımtırak akıntı. Akıntı peynir kırıntısı ya da süt kesiği şekline benzer,
Vajinada kaşıntı ve yanma,
İdrara çıkarken yanma,
Vajina dış dudaklarında şişme ve kızarma,
Cinsel ilişkide ağrı, acı gibi zorluklar,
Bu belirtilerin hemen hepsi görülebilir ya da bazıları görülmeyebilir, yine de en iyi tanıyı doktorunuz koyacaktır.
Vajinal Mantar Enfeksiyonunun Nedenleri
Maya tipi mantarlar sağlıklı bir insanın vücudunda her zaman bulunabilir ancak belirli bir miktarda bulunurlar. Vücudumuzun florasında bulunan diğer gerekli organizmalar bu mantarların çoğalmasını önleyici özelliktedir. Ancak vücut florasındaki bir dengesizlik candida mantarlarının çok fazla çoğalmasına yol açar ve enfeksiyon görülür. Vajina florası ile candida türleri arasındaki dengesizlik de vajinal mantara yol açar. Vajinal mantar enfeksiyonunun nedenleri:
Gebelik,
Doğum kontrol hapları,
Geniş spektrumlu antibiyotik kullanımı,
AIDS,
Kemoterapi,
Stres,
Bağışıklık sistemini düşüren faktörler,
Karbonhidrat ağırlıklı dengesiz beslenme,
Vajinal duş,
Özellikle yaz aylarındaki terleme ve teri çekmeyen sentetik iç çamaşırı kullanmaya bağlı, bölgenin çok fazla nemli kalması.
Vajinal Mantar Enfeksiyonunun Teşhis ve Tedavisi
Vajinal mantarın teşhis ve tedavisi için bir kadın doğum uzmanına görünmek gerekir. Doktorunuz teşhis için size rahatsızlığınızla ilgili birtakım sorular sorar ve uygun durumlarda pelvik muayene yapar. Vajinadaki dış ve iç durumu değerlendirir ve vajinanızdan bir kültür örneği alıp laboratuvara gönderebilir.
Tedavide antifungal ilaçlar kullanılır. Bunlar oral (ağızdan alınan) haplar, vajinaya yerleştirilen fitil ve krem şeklinde olabilir. Bu ilaçların tedavi süresince hafif yanma, tahriş, beyaz bir akıntı görülmesi şeklinde yan etkileri görülebilir, ayrıca yine vajinal fitil ve kremler prezervatiflerin etkilerini azaltabilirler. Mantar enfeksiyonunun tedavisi süresince etkili bir tedavi için cinsel ilişkiden kaçınmak faydalı olacaktır.
Ağır şekilde bir mantar enfeksiyonu görülmüyorsa tedavisi genellikle basittir. Ağır görülen ve tekrarlayan vajinal mantar enfeksiyonlarında tedavi süresi uzayabilir.
Tedavi süreleri enfeksiyonun şiddetine göre 1-3 gün arası ya da 7- 14 gün arası olmak üzere değişebilir. Tedavinin süresine doktorunuz karar verecektir.
Sık Tekrarlayan Vajinal Mantar Enfeksiyonu
Tekrarlayan vajinal mantar enfeksiyonu ile başınız dertteyse yaşam tarzınızda vajinal duş gibi yanlış yaptığınız birtakım şeylerin olduğunu, mantar enfeksiyonunun altında yatan başka bir rahatsızlığınızın olduğunu ya da antibiyotikler, doğum kontrol hapları gibi sık kullandığınız bazı ilaçların buna yol açtığını düşünebilirsiniz.
Cinsel partnerinizde de mantar hastalığı bulunabilir ve eğer sizde tedavi edilip onda edilmiyorsa partneriniz tekrardan size bulaştırabilir.
Mantar tedavinizi yarıda bırakmak sık tekrarlayan vajinal mantar enfeksiyonuna yol açabilir.
Bu hastalığın ortaya çıkışı ve tekrarlayan enfeksiyon haline gelmesi vajina florasının bozulmasıyla gerçekleşir. Vajina florasında, vajina bakterisi olan laktobasiller ve diğer organizmalar yaşar. Bu laktobasiller bir şekilde hasara uğradığında, sayıları azaldığında, bozulduklarında fırsatçı kandida mantarları çoğalır ve hastalığa yol açarlar. Bazen her ne kadar tedavi olsak da sık sık tekrarlayan mantar enfeksiyonu haline gelir. Ayda bir bu hastalığı geçiriyorum, yılda 4 kez bu hastalığı geçiriyorum gibi şikayetler görülmektedir. Bu durumda yapılacak şey vajina florasını güçlendirmektir.
Vajinanın florasını güçlendirmek için vajina içine uygulanan laktobasil fitilleri oldukça etkilidir. Bu fitiller vajina florasında bulunan laktobasil bakterilerini içerir ve eczanelerde reçetesiz olarak satılırlar. Bu fitilleri kullanırken, kullanım şekli ve dozu hakkında doktorunuza ve eczacınıza danışmalısınız.
Vajinal Mantar Enfeksiyonundan Korunma Önerileri
Vajina bölgesini olabildiğince kuru tutmak, pamuklu iç çamaşırı giymek ve ıslak mayo ile uzun süre kalmamak,
Vajinanın içerisini su ya da sabun gibi yabancı maddelerle yıkamamak,
Vajinanın dış bölgesini yıkamak için vajinanın pH' ına uygun genital bölge temizlik jelleri kullanmak, kokulu jeller ve sabunlardan kaçınmak,
Yumuşatıcılar, çamaşırların dokusunu kalınlaştırarak hava almalarını engeller bu yüzden yumuşatıcı kullanımını minimum düzeye indirmek ya da hiç yumuşatıcı kullanmamak,
Tekrarlayan vajinal mantar enfeksiyonlarında altta yatan başka bir sağlık sorununun olup olmadığını öğrenmek için bir doktora görünmek ve bunun tedavisini yaptırmak,
Hastalığın en kısa zamanda tedavisini yaptırmak ve tedaviyi yarım bırakmamak,
Eğer herhangi bir hastalığınız için doktorunuz geniş spektrumlu antibiyotik yazıyorsa mantar probleminizden doktorunuza bahsedebilirsiniz, doktorunuz tedavinizi buna göre ayarlayabilir,
İçerisinde laktobasil bulunan vajinal fitiller vajina floranızı güçlendirebilir, lütfen kullanmadan önce doktorunuz veya eczacınıza danışın.
Unutmayın vajinal mantar enfeksiyonunun tedavisi basittir ancak tedavi edilmediğinde kısırlığa yol açabilir. Kendinizde bu hastalığın olduğuna dair şüpheleriniz varsa en kısa zamanda bir kadın doğum uzmanına görünmenizde fayda var.
Kaynaklar
benim sinüzitim var her sene bu yüzden antibiyotik kullanıyorum. ne zaman antibiyotik kullansam mantar oluyorum. doktora sorduğumda antibiyotiğin bakterileri öldürürken vücudumuzdaki iyi bakterileri de öldürdüğünü söyledi. yani vajinadaki iyi bakterileride öldürüyormuş. ne yapabilirim diye soruncada mantar ilacı kullanacaksın başka çaresi yok diyor ama ben bıktım artık bu illeti çekmekten.antibiyotik kullanmaya korkar hale geldim yine mantar olacağım diye. laktobasil fitilleri demişsiniz bunlar vajidanaki iyi bakteriler mi oluyor? ben bakireyim bunları kullanabilir miyim? antibiyotikle birlikte bunlar kullanılır mı?
YanıtlaSilMüge Hanım,
SilLaktobasil içeren fitiller vajinal yoldan uygulanır ve cinsel ilişkiye girmiş kadınlar için uygundur. Antibiyotikle eş zamanlı kullanılabilirler, kullanmadan önce uzman bir doktora ya da eczacıya danışılmasını öneririm.