Bebeklerde İshal Neden Olur? İshali Ne Keser?

Bir gün içerisinde üç ya da üçten fazla sayıda sulu dışkılama ishal olarak tanımlanır. Özellikle 6 ay ile 2 yaş arası çocuklarda sık görülür. Normal kıvamda olduğu sürece çok sayıda dışkılama bu tanım içerisine girmez, mutlaka dışkı sulu olmalıdır. Fakat henüz emzirilme döneminde olan bebeklerin dışkılarının yumuşak olması normaldir, aynı zamanda bu bebekler sık dışkılarlar. Yenidoğan bebeğin günde 5-6 kez dışkılaması, kıvamı normal olmak şartıyla normal kabul edilir. Günlük dışkı sayısı 3-15. günler arasında günde 8-10′a çıkabilir. Daha sonraki dönemlerde 1. yaşın sonuna dek, kaka sayısı ortalama 2-3 tür. Fakat anne sütü emen bebeklerde günlük kaka sayısı 7′ye yükselebilir. Eğer bebeğin kakası normalden farklı kıvamda ve sıklıktaysa ishali fark edebilirsiniz. O halde bebeklerde ishal neden olur, ishali ne keser? Tüm bu soruların cevaplarını inceleyelim.

Bebeklerde İshal Neden Olur?

Bebeklerde ishal neden olur, ishali ne keser sorularını cevaplamak için öncelikle ishale neden olan sebepler nelerdir bunları inceleyelim. Nedenlerini bildiğimizde ishalden bebeklerimizi korumak, evde ya da hastanede tedavisini yaptırmak daha kolay olacaktır.

1. Kötü Hijyen, Sağlıksız Beslenme

Bebeğin hijyenik koşullarda beslenmemesi, biberonun iyi yıkanmaması, 6 aydan önce ek gıdaya geçilmesi, besin alerjileri, 1 yaşından önce inek sütü verilmesi, içme suyunun temiz olmaması, mamaların veya yiyeceklerin kirli ortamlarda hazırlanması, bebeğin bulunduğu ortamın hijyenik olmaması gibi etmenler ishale neden olur.

2. Yeterince Anne Sütü Alınamaması

Yeteri kadar anne sütü veya anne sütüne benzer mamalar ile beslenemeyen bebeklerin bağırsak floralarında yaşanan bozukluklar bebeklerde ishali tetikler.

3. Çinko Eksikliği

6. aydan sonra anne sütü bebeğin çinko ihtiyacını karşılayamaz. Eğer bebekte çinko eksikliği olursa ishal görülebilir. Çinko eksikliğinden dolayı oluşan ishali ne keser diye düşünecek olursak; 6. aydan sonra yoğurt, sebze çorbaları, yumurta sarısı (beyazı 1 yaşından sonra verilmeli), 8. aydan sonra kırmızı et, tavuk, 1 yaşından sonra balık verilmesi, gerektiğinde doktor kontrolünde ek çinko alımı ile çinko eksikliğinin dolayısıyla ishal olmanın önüne geçilebilir.

4. Virüsler ve Bakteriler

Bebeklik veya çocukluk çağında en sık karşılaşılan ishal yapıcı virüs, rotavirüslerdir. Rotavirüs, aşı ile önlenebilir. Ayrıca adenovirüsler de ishale yol açar. Bakteriyel sebepler ise salmonella, shigella (dizanteriye neden olur), koleradır. Bakterilerle virüsler, bebeklerde ishal neden olur sorusunun ciddi sonuçlara yol açan, mutlaka hekim kontrolü altında tedavi edilmesi gereken cevaplarıdır. Böyle durumlarda bebeklerde ishali ne keser dediğimizde mutlaka aklımıza bir sağlık kuruluşunda yapılan gerekli tedaviler gelmelidir.

5. Antibiyotikler

Bebeklerde ishal neden olur sorusunun bir diğer cevabı da antibiyotik kullanımıdır. Antibiyotik kullanımı sonrası bağırsaktaki gerekli bakteriler yok olur da bağırsak florası bozulursa ishal meydana gelebilir. Floranın bozulmasından dolayı oluşan ishali ne keser sorusunun cevabıysa probiyotik içeren besinlerin, aynı zamanda mümkünse anne sütü alımının arttırılması gerekir şeklindedir.

6.Yolculuk Yapmak

Uzun yolculuk yapmak, yolcu ishaline neden olur. Yolculuktan dolayı ishal neden olur dersek cevabı enterotoksijenik escherichia coli bakterisidir. Bu bakteri yolculuk esnasında otobüs, uçak gibi insanların çok fazla olduğu alanlarda hijyen koşullarının zayıflamasından dolayı bulaşır. Tedavisi kaybedilen sıvı elektroliti yerine koymaktır.

Bebeklerde İshali Ne Keser?

Bebeklerde ishal neden olur konusundan sonra ishali ne keser konusuna gelelim. Öncelikle şunu belirtmekte fayda var; bebeğin ishali 4 günden fazla sürüyorsa, ishale eşlik eden ateş, dışkıda kan, mukus, kusma, bilinç kaybı, derinin esnekliğini kaybetmesi, göz çukurlarında çökme, idrar miktarında azalma durumları varsa bebek, vakit kaybetmeden en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna götürülmelidir. Tüm bunları belirttikten sonra bebeklerde ishali ne keser, bebeğe ne gibi yiyecekler verilmelidir bunlara bakalım.

• 6 aylıktan küçük bebeklere bol anne sütü verilmelidir. Anne sütü, bebeklerde ishali hem keser hem de ishal olmayı önlemede yardımcı olur.
• 6 ay ve sonrası için anne sütü ile birlikte mümkün olduğunca su verilmelidir. İshalden dolayı oluşabilecek susuzluk önlenmelidir. Verilecek su miktarı hekime danışılabilir.
• Altı aylıktan büyük bebeklerde ishali ne gibi yiyecekler keser sorusuna; haşlanmış patates, muz, şeftali püresi, pirinç lapası, 2 yaşına kadar anne sütü tarzındaki yiyecekleri sayabiliriz.
• İshali ne keser sorusunun cevaplarını verdik ancak; ishal kesilmiş olsa dahi yaklaşık 2 hafta kadar daha sıvı alımına dikkat edilmeli, bebek sıvısız bırakılmamalıdır.

Dikkat Edilmesi Gerekir

Buraya kadar bebeklerde ishali ne keser, ishal neden olur? Sorularını detaylıca inceledik. Tüm yazılanlar tavsiye niteliğindedir, en doğru kararı konusunda uzman bir hekim verecektir. İshal, eğer kaybedilen sıvı-elektrolitler yerine koyulmazsa ölümcül derecede ciddi problemler ortaya çıkarır. Bu yüzden de tedavisi çok önemlidir, tedavinin vakit kaybetmeden yapılması gerekir.

Kaynaklar

1. T.C. Sağlık Bakanlığı, İshalli Hastalıkların Kontrolü Programı & İshal Modül Eğitimi Katılımcı Kitabı
2. T.C. Sağlık Bakanlığı, Bebek Beslenmesi
3. Hülya Çakmur, "Çocuklukta Enfeksiyöz Diyare ve Dehidratasyon" Kafkas J Med Sci 2013; 3(2):96–102
4. Raziye Şule Gümüştakım, Hilal Deşik Aksoy, Saide Eda Cebeci, Serdal Kanuncu, Lütfullah Çakır, ErdinçYavuz, "0-2 yaş çocuklarda beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi: Çok merkezli çalışma" Fam Pract Palliat Care. 2017 Apr;2(1):1-8
5. Seval Cambaz Ulaş, Aynur Ç. Çetinkaya, Dilek Özmen, Kıvan Çevik, "0-6 Yaş Çocuklarda İshal Olmayı Etkileyen Etmenler ve Annelerin İshal Konusundaki Bilgi Düzeyleri" Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 2012, cilt 21, sayı 4, sf.236
6. Elif N. Özmert, "Erken çocukluk gelişiminin desteklenmesi-I: Beslenme" , Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, Nisan - Haziran 2005