Migren Nedir? Migren Belirtileri, Migren İlaçları Nelerdir?

Migren nedir sorusuna cevap olarak sıradan bir baş ağrısıdır diye cevap veremeyiz. Tedavisi mümkün, ataklar halinde ortaya çıkan, baş ağrısının yanında diğer birtakım belirtilerle birlikte kendisini gösteren nörolojik bir hastalıktır. Migren belirtileri ruhsal, nörolojik, vücudu sistemik olarak etkileyecek şekilde ortaya çıkabilir. Migren ilaçları ile ve yaşam tarzında yeme içme vs gibi değişikliklerle tedavisi mümkün olmaktadır.

Migren Nedir?

Çoğunlukla otonom sinir sisteminde görülen bazı belirtilerle bağlantılı, tekrarlayıcı, orta şiddette veya şiddetli baş ağrısının görüldüğü kronik bir hastalıktır. Ağrı sıklıkla sabahları ortaya çıkar, kademeli olarak artar, yetişkinlerde 4-72 saat, çocuklarda 2-48 saat arasında sürer. Baş ağrısıyla birlikte bulantı, kusma, ışığa ve sese karşı hassasiyet vardır. Fiziksel aktivite ile baş ağrısı artar. Baş ağrısı, başlangıçtan itibaren iki taraflı olabileceği gibi, tek taraflı başlayıp her iki tarafa da yayılabilir.

Auralı ve aurasız migren olarak ikiye ayrılabilir.

Migren Aurası

Bazı hastalar, baş ağrısı gelmeden önce ağrıyı hissedebilecekleri sinyaller alabilirler, buna migren aurası denir. Migrenin en önemli özelliği olan baş ağrısının gelmesinden önce görülen bazı nörolojik belirtiler baş ağrısının geleceğinin sinyalleridir. Bunlar parıldayan ışıklar. El, dil, ağız, çenede görülen uyuşmalar şeklinde olabilir.

Auralı migrene sahip olan kişilerin sayısı aurasız migrene sahip olanlara göre daha azdır.

Kronik ve Baziler Migren Nedir?

Hasta ayda 15 günden fazla baş ağrısı çekiyorsa ve bu 15 günün 8 gününde ağrı, migren belirtilerini de kapsıyorsa kronik migren varlığından söz edebiliriz.

Baziler migrende ataklar sırasında beyin sapı ve görme korteksinde işlev kaybı vardır ve bu yüzden hastalarda çift görme, peltek konuşma, denge kaybı, bulanık görme, vücudun bir tarafında uyuşma ve bazen de bilinç kaybı görülebilir. Ataklarda baş ağrısı görülebilir ya da görülmeyebilir.

Migren Hastalığının Belirtileri

Migren hastalığının belirtileri; ruhsal belirtiler, nörolojik belirtiler, genel sistemik belirtiler olmak üzere üçe ayrılır.

1.Migrenin Ruhsal Belirtileri:  Huzursuzluk, uyku hali, depresyon, hiperaktivite, öfori (taşkın ruh hali), aşırı konuşma ve yerinde duramama.

2.Migrenin Nörolojik Belirtileri: Fotofobi (ışığa duyarlılık), fonofobi (sese duyarlılık), konsantrasyon bozukluğu, esneme, aşırı uyku ve disfazi (konuşma bozukluğu).

3.Migrenin Genel Sistemik Belirtileri: Ensede gerginlik hissi, üşüme, iştahsızlık, beceriksizlik, ishal veya kabızlık, çok susama, sık idrara çıkma ve ödem.

Eğer aşağıdaki migren belirtilerini kendinizde görüyorsanız bir nöroloji hekimine başvurabilirsiniz:

Baş ağrısı ile birlikte:

•Bulantı veya midede rahatsızlık hissi,

•Işıktan normal zamanlarda olduğundan daha fazla rahatsız olma,

•Baş ağrısının, çalışabilmeyi ve gündelik işleri yapmayı en az bir gün boyunca güçleştirmesi.

Migren Neden Olur?

Migren neden olur sorusunun cevabına gelecek olursak; migrenin nedeni çevresel ve kalıtsal faktörlerdir. Ailesinde migreni olan bir kişinin migrene yakalanma riski yükselir. Kadınlarda migrenin görülme olasılığı erkeklerden fazladır. Genellikle gebelikte azalır. Hastanın migren ilaçları kullanması da kendisini oldukça rahatlatır.

Migreni Neler Tetikler? / Migrenin Nedenleri

Hormon düzeyleri migreni etkiler (Doğum kontrol yöntemleri vb).

Kadınların adet dönemlerinde artış gösterir.

Stresli yaşam ve depresyon.

Sigara ve madde kullanımı.

Bazı yiyecek ve içecekler migreni tetikleyebilir. 

Öğün atlamak, açlık ve yetersiz su tüketimi.

Obezite.

Fiziksel yorgunluk.

Az ya da çok uyumak.

İklim değişikliği ve yüksek yerlerde bulunmak.

Yüksek ses, keskin kokular ve titreşen ışıklar.

Midede ve ince bağırsakta ülserlere sebep olan helikobakterpilori bakterisinin bulunması.

Kalp damar hastalıkları.

Diyabet.

Aileden birisinde migrenin görülmesi, kalıtsal sebep.

Hangi Yiyecekler Migreni Tetikler?

Yiyecekler migreni tetikleyen unsurlar arasında yer alır. Migreni tetikleyen yiyeceklere göz atacak olursak:

Peynir, çikolata ve şarap migreni en çok tetikleyen yiyeceklerdir.

Alkol. Özellikle kırmızı şarap, bira, viski, şampanya.

Aspartam ve diğer tatlandırıcılar.

Turunçgiller.

Yağlı yiyecekler.

Süt ve süt ürünleri. 

Kafein içeren yiyecek ve içecekler migreni tetikleyebilir.

Migren Tanısı Nasıl Konur?

Tekrarlı baş ağrısı bulunan kişilerin belirli kriterlere sahip olması sonucu tanı koyulur.

Migren tanısı konması için gerekli kriterler:

4-72 saat süren baş ağrısı.

Ağrının başın bir tarafında bulunması.

Zonklayıcı ağrı olması.

Orta veya şiddetli düzeyde ağrı olması.

Fiziksel aktivite ile ağrıda artış olması.

Baş ağrısı sırasında aşağıdakilerden en az birinin bulunması:

Bulantı, kusma.

Sesten ve ışıktan rahatsız olma.

Migren Tedavisi

Tedavide değişik yöntemler kullanılmaktadır. Bunlar: ilaçla tedavide kullanılan migren ilaçları, botoks, akupuntur,vitamin ve mineral takviyesi ile migreni tetikleyici durumlardan kaçınmaktadır.

Migren İlaçları Nelerdir?

Migren ilaçları; ağrı kesiciler, triptanlar ve ergo türevi ilaçlar atak sırasında migrenin yol açtığı baş ağrısı, bulantı gibi şikayetleri gidermek için kullanılır.

Ağrı Kesiciler: NSAİİ (nonsteroidal antienflamatuvar ilaçlar) ya da asetaminofen (parasetamol), asetilsalisilik asit (aspirin) ve kafein kombinasyonu migren tedavisinde kullanılan ağrı kesicilerdir. NSAİİ grubundan olan ibuprofenin ve diklofenak oldukça etkilidir.

Triptanlar: Baş ağrısı ile bulantı için kullanılır. Orta şiddetli/şiddetli ağrılarda, basit ağrı kesicilere yanıt vermeyen hastalarda kullanılır.

Ergotaminler: Ataklarda veya hafif ağrı kesicilere yanıt vermeyen migren çeşitlerinde kullanılır.

Migren Önleyici Tedaviler

Migren önleyici tedavilerde amaç bir sonraki atağın gelmesini önlemek veya geciktirmektir. Bu tedaviler aşağıdaki gibidir:

Migren ilaçları (propronolol, condesartan, verapamil, amitriptilin, venlafaksin, topiramat, Divalproat, pizotifen, flunarizin).

Botoks uygulamaları.

Vitamin ve mineral takviyesi ( B12, B2 (riboflavin) selenyum, magnezyum, koenzim Q10, E vitamini).

Migren Tetikçilerinden Uzak Durmak

Migreni tetikleyen gıdalardan uzak durmak. 

Düzenli uykunun sağlanması ve stresten uzak durmak.

Gerektiğinde psikolojik yardım almak

Kaynaklar

1. Köseler Esra. "Migren ve Beslenme". Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2017, 2(2), 79-95.

2. Nöroloji Kliniği. Migren

3. Vikipedi Özgür Ansiklopedi. Migren